همه چیز درباره عفونت ادراری در کودکان و نوزادان

زیر شش ماه

22 اکتبر 2023

1 دقیقه

اگر child احساس درد و سوزش ادرار هنگام دفع یا دل درد دارد، تب او بالاست یا علائم گوارشی مثل استفراغ را تجربه می‌کند ممکن است دچار عفونت ادراری شده باشد. با این که عفونت ادراری در کودکان و نوزادان بخصوص در دختران و پسران ختنه نشده زیر یک سال مشکلی رایج است و نگران کننده نیست اما تشخیص و درمان به‌موقع آن در کودکان و نوزادان اهمیت ویژه‌ای دارد. در ادامه به بررسی دلایل، علائم، نحوه درمان و پیشگیری این نوع عفونت خواهیم پرداخت.

علت ایجاد عفونت ادراری در کودکان و نوزادان چیست؟

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌هایی که وارد مثانه یا کلیه کودک می‌شوند، به‌طور معمول دفع نشده، رشد کنند و در نهایت باعث ایجاد عفونت شوند.

درمان عفونت اداری در کودکان بسیار مهم است چون در صورت عدم درمان صحیح می‎‌تواند منجر به تخریب بافت کلیه و اختلال در روند رشد کودک شود که در نهایت ممکن است سبب فشار خون بالا یا نارسایی کلیه در او شود.

وجود ناهنجاری در مجاری ادراری، برگشت غیر طبیعی ادرار از مثانه به کلیه، رعایت نکردن اصول بهداشتی در هنگام تعویض پوشک و شستشوی ناحیه پوشک و نگه داشتن بیش از حد ادرار توسط کودک، یبوست، وجود کرمک در مدفوع، نشستن در وان حمام و سابقه خانوادگی از عواملی هستند که احتمال ابتلا به عفونت ادراری را در کودکان افزایش می‌دهند.

علائم عفونت ادراری در کودکان و نوزادان 

عفونت ادراری در نوزادان ممکن است با تب یا سردرد و در کودکان بزرگتر با ایجاد درد هنگام دفع ادرار یا تکرر ادرار و درد زیر شکم همراه باشد. به نشانه‌هاي بيشتري در ادامه متن اشاره شده است.

• درد یا سوزش ادراري هنگام دفع
• تکرر ادرار و احساس نیاز به دفع مکرر ادرار
• بی اختیاری ادرار یا شب ادراری بعد از این که کودک مدتی است کنترل ادرار را به دست آورده است
• درد در نواحی پایینی شکم
• دفع ادرار بدبو که ممکن است کدر باشد یا خون در آن دیده شود
• تب و لرز
• درد در پهلو
• خستگی شدید
• استفراغ

تشخیص و درمان عفونت ادراری در کودکان

در اکثر موارد، بزرگسالانی که به عفونت ادراری مبتلا می‌شوند با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان خواهند شد اما تشخیص و درمان عفونت ادراری در کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار است و کودک مبتلا به عفونت ادراری حتی پس از بهبودی، نیاز به پیگیری جهت تشخیص احتمال عود عفونت و یافتن علت زمینه‌ای ایجاد کننده عفونت دارد. بر همین اساس تشخیص و درمان عفونت ادراری در کودکان حتما باید با مراجعه به مراکز درمانی و به‌وسیله پزشک متخصص کودکان انجام شود.

اگر کودک هنگام دفع ادرار، درد بسیاری داشته باشد پزشک متخصص ممکن است داروهایی برای بی حس کردن موقت مجاری ادراری او تجویز کند که باعث نارنجی شدن ادرار نیز می‌شود. درد یا سوزش ادرار معمولا باید دو تا سه روز پس از مصرف آنتی‌بیوتیک برطرف شود. مهم است بدانید حتی در صورت خوب شدن  childباید دوره درمان را تکمیل کرده و آنتی بیوتیک‌ها را به طور کامل مصرف کنید.

به child مایعات بیشتری بدهید اما دقت کنید از مایعات کافئین دار مانند نوشابه و چای که باعث تحریک مثانه می‌شود استفاده نکنید.

اگر میزان عفونت ادراری در child شدید باشد ممکن است برای درمان نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت آنتی بیوتیک به صورت وریدی (تزریق داخل رگ) داشته باشد.

نحوه نمونه گیری ادرار از کودک

نمونه گیری صحیح برای تشخیص عفونت ادراری در کودکان بسیار مهم است و باید کاملا با توجه به مراحل و نکاتی که در ادامه شرح داده خواهد شد انجام شود.

• اگر  childدر سنی است که هنوز کنترل ادرار خود را به‌دست نیاورده است  از این روش استفاده کنید:

قبل از شروع نمونه گیری به child مایعات دهید تا احتمال ادرار کردن بیشتر شود. سپس ناحیه تناسلی او را با صابون شستشو داده و با حوله بدون پرز خشک کنید. پس از برداشتن چسب کیسه ادراری که از آزمایشگاه تحویل گرفته‌اید، آن را به ناحیه تناسلی کودک بچسبانید و مواظب باشید داخل کیسه را لمس نکنید. باید کل کیسه ناحیه تناسلی را بپوشاند و چسب اطراف آن را به پوست بچسبانید. کیسه ادرار حداکثر نیم ساعت در محل بماند.

اگر فرآیند نمونه گیری طولانی‌تر شد کیسه را عوض کنید. به محض خروج ادرار کیسه را خارج کنید و سر آن را تا کرده و به صورت ایستاده در ظرف قرار دهید. آزمایشگاه موردنظر را طوری انتخاب کنید که بتوانید نمونه را کمتر از 15 دقیقه به آزمایشگاه برسانید.

• اگر child کنترل ادرار خود را به‌دست آورده است و می‌تواند سرپایی ادرار کند از این روش استفاده کنید:

مانند روش قبل ناحیه تناسلی کودک را بشویید و خشک کنید. اجازه دهید مقداری از ادرار خارج شود. سپس مقدار باقی‌مانده آن را که با پوست کودک تماس نداشته در ظرف استریلی که از آزمایشگاه تحویل گرفتید جمع‌آوری نمایید.

دقت کنید نباید داخل ظرف را به هیچ وجه لمس کنید. همان‌طور که گفته شد آزمایشگاه مورد نظر را به گونه ای انتخاب کنید که بتوانید ظرف نمونه را تا حداکثر 15 دقیقه به آن‌جا برسانید.

پیشگیری از عفونت ادراری در کودکان و نوزادان

اگر چه عفونت ادراری در کودکان شایع است اما با رعایت مواردی می‌توانید شانس ابتلا child به این نوع عفونت را به حداقل برسانید. در ادامه به اختصار به نکات لازم جهت پیشگیری اشاره شده است.

• در نوزادان و کودکان نوپا پوشک را به طور مکرر تعویض کنید.
• نکات بهداشتی هنگام دفع ادرار را به کودکان آموزش دهید. دختران باید پس از دفع ادرار، خود را از جلو به عقب بشویند نه از عقب به جلو، تا آلودگی های مقعد وارد مثانه آن‌ها نشود.
• به کودکان حتما لباس زیرهای نخی بپوشانید.
•  به کودکتان آموزش دهید تا ادرار خود را نگه ندارد. نگه داشتن ادرار باعث بالا رفتن احتمال عفونت ادراری در کودکان می‌شود.
• از دادن بیش از حد مایعات کافئین دار مثل نوشابه و چای به کودکان خودداری کنید.

جمع بندی

در این مقاله به اختصار به دلایل، علائم و روش‌های تشخیص و درمان عفونت ادراری در کودکان و نوزادان اشاره شد. علاوه‌بر پیشگیری با رعایت موارد ذکر شده در صورت مشاهده نشانه‌های عفونت ادراری در child لازم است جهت تشخیص و درمان قطعی به پزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید.

تهیه و تنظیم: زهرا وفاجو

منابع:

وزارت بهداشت و درمان انگلستان (nhs)