کودکان چگونه مداد را در دست می‌گیرند؟
-
Array
-
1400/10/15
-
0 دقیقه
کوچولوی شما از بدو تولد در حال تمرین مهارت‌های حرکتی بوده است. او در ابتدا به سختی می‌توانست دستانش را باز کند، اما خیلی زود شروع به گرفتن انگشت شما و بعد گرفتن اشیاء و تکان دادن آن‌ها کرد. کودکتان هر روز یاد می‌گیرد با دستانش کارهای بیشتر و پیچیده‌تری انجام دهد. او اکنون می‌تواند اشیاء را به سمت خود بکشد، آن‌ها را با کف دست نگه دارد و شاید بتواند از هر دو دستش به طور همزمان استفاده کند. او به زودی یاد خواهد گرفت که چگونه با اسباب‌بازی‌هایش برج‌های بلند بسازد، اشیاء کوچک را بردارد، خمیرِ بازی را دستکاری کند و مدادرنگی را در دست بگیرد. زودتر از آنکه شما متوجه شوید، او خطوط و نقاشی‌های زیبا می‌کشد و نام خود را می‌نویسد. همۀ این مهارت‌های باورنکردنی باعث تقویت عضلات دست و انگشتان کودک می‌شوند و او را برای نگه داشتن مداد در موقعیت نوشتن، یعنی گرفتن مداد با انگشت اشاره، انگشت وسط و شست، آماده می‌کنند.
در ابتدا، کودک شما سعی می‌کند مدادرنگی یا ماژیک را در مشت خود نگه دارد و کل دستش را (از شانه و بازو) به طور تصادفی حرکت می‌دهد. سپس سعی می‌کند مداد را با کف دست و انگشتان خود رو به پایین و به سمت کاغذ نگه دارد. او کماکان برای کشیدن خطوط در جهات مختلف، شانه و آرنجش را هم حرکت می‌دهد، اما این بار کنترل نسبتاً بیشتری روی آن‌ها دارد. در نهایت، عضلات کودک به اندازه‌ای قوی می‌شوند که بتواند موقعیت مداد را تغییر دهد، شانه و مچش را ثابت نگه دارد و در حالی که انتهای مداد به سمت شانۀ دستی که با آن نقاشی می‌کند قرار گرفته، حرکاتی کوتاه و دقیق با آن انجام دهد. وقتی فرزند شما به این نقطه می‌رسد، دیگر یک نقاش کامل است و کم‌کم (مخصوصاً در دوران مدرسه) می‌تواند شروع به تمرین نوشتن کند. البته این مهارت یک شبه به دست نخواهد آمد. کودک شما با انجام حرکات سادۀ روزمره، عضلات خود را قوی و آماده می‌کند تا در نهایت به نقطۀ عطف نوشتن برسد.
همین‌طور که کودکتان بیشر با مداد کار می‌کند، به دنبال راحت‌ترین حالت برای در دست گرفتن مداد خواهد گشت. ممکن است لازم باشد که هر گونه نابه‌هنجاری کودک در نحوۀ گرفتن مداد را جدی بگیرید تا بعداً در مهارت نوشتن او ایجاد مشکل نکند. چگونه می‌توانید بفهمید که کودکتان مهارت نوشتن را به نحوی درست یاد خواهد گرفت؟
اکثر معلمان و درمانگران، «حالت سه‌پایه» را بهترین راه برای در دست گرفتن مداد می‌دانند. در این حالت کودک مداد را با انگشت شست و اشاره‌ی خود نگه می‌دارد، و مداد بر روی انگشت وسط قرار می‌گیرد.
مطالعات انجام‌شده در این زمینه، نشان می‌دهند حالت سه‌پایه رایج‌ترین حالت در دست گرفتن مداد است. همین‌طور که عضلات کودک قوی‌تر می‌شوند، او شیوۀ گرفتن مداد را تغییر می‌دهد و در حدود 2.5 تا 3 سالگی می‌تواند حرکات کنترل‌شده، ظریف و ماهرانه‌تری انجام دهد.
مطالعۀ دیگری که بر روی مهارت در نوشتن با دست‌خط خوب و بد تمرکز کرده است، نشان داده که آگاهی از حس عمقی (آگاهی از حرکات ماهیچه و استخوان) عامل مهمی در کسب توانایی های بعدی در نوشتن است. در مراحل اولیۀ یادگیری مهارت‌های حرکتی، لامسه، اکتشاف با حس عمقی، و دستکاری کردن چیزها بسیار مهم است و این‌ها تا حدود زیادی به کنترل بصری کودک بر روی اشیاء بستگی دارد.
بنابراین، حتی اگر کوچولوی شما تا نوشتن نام خود فاصلۀ زیادی داشته باشد، دستکاری اشیاء مختلف و کاوش آن‌ها با دست‌‌ها و انگشتانش، تأثیر مثبتی بر توانایی‌های بعدی او در نوشتن خواهد داشت. احساسی که در دست گرفتن و نقاشی کردن با مدادشمعی دارد، بوی رنگ، بافت خاک رس و… اطلاعاتی حسی هستند که بازخوردهایی به مغز کودک ارسال می‌کنند و روند رشد مهارت‌های حرکتی بعدی او را سرعت می‌بخشند.
